در حالی که جنگ ۱۲ روزه جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل به‌تازگی متوقف شده، داوود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری تهران، از طرح ساخت پارکینگ و پناهگاه زیر پارک‌های شهر تهران رونمایی کرده است.

گودرزی دراین‌باره گفت: «پیشنهاد ما این است که  طبق مصوبه شورای شهر بتوانیم زیر سطح بوستان‌ها و برخی نقاط در معابر عمومی پارکینگ داشته باشیم. به دوستان پیشنهاد داده‌ایم طرحی را بیاورند که وقتی می‌خواهیم پارکینگ زیرسطحی بسازیم، این پارکینگ قابلیت پناهگاه هم داشته باشد؛ یعنی می‌خواهیم زیر سطح بوستان‌ها پارکینگ‌‌ــ‌پناهگاه بسازیم.»

او با اشاره به احتمال حمله مجدد اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی در پایتخت ایران افزود: «در سال‌های قبل باید برای ساخت پناهگاه تدبیر می‌شد، اما اکنون به نظر می‌رسد با توجه به اوضاع فعلی، این امر ضروری است.»

معاون شهردار و اعضای شورای شهر تهران در حالی طی روزهای اخیر از لزوم ساخت پناهگاه جنگ در بوستان‌ها و فضای سبز تهران سخن گفته‌اند که ساکنان پایتخت ایران با کمبود شدید فضای سبز مواجه‌اند. بر اساس استاندارهای بین‌المللی و زیست‌محیطی، سرانه فضای سبز برای هر فرد باید حدود ۲۵ متر باشد، اما به گفته مهدی چمران، رئيس شورای تهران، این سرانه در بسیاری از مناطق پایتخت تنها حدود دو متر است.

انتشار این خبر واکنش‌هایی به همراه داشت و این سوال را ایجاد کرد که آیا واقعا می‌توان بدون آسیب‌ زدن به بافت زیست‌محیطی بوستان‌ها و درختان، چنین ساخت‌وسازهایی انجام داد و آیا تجربه‌های قبلی مانند تبدیل باغ‌ها و بوستان‌ها به مجتمع‌های تجاری یا پروژه‌های عمرانی، نباید ساکنان تهرانی را از آینده چنین طرح‌هایی نگران کند؟

شهر تهران با جمعیتی بالغ بر ۱۲ میلیون نفر، سال‌ها است که از حداقل استانداردهای زیست‌محیطی فاصله دارد و میانگین سرانه فضای سبز برای هر فرد، با وجود هوای آلوده و سمی در تمامی ماه‌های سال، به حد نگران‌کننده‌ای پایین است.

از طرفی، اردیبهشت ۱۴۰۳، پس از انتشار گزارش‌های مختلف از اقدام ماموران شهرداری تهران در قطع گسترده درختان و اجرای عملیات عمرانی در ده‌ها پارک مانند قیطریه، لاله، خوارزمی، چیتگر یا ستارخان، روزنامه هم‌میهن در گزارشی اعلام کرد که از ابتدای حضور علیرضا زاکانی در شهرداری، درآمد این نهاد از قطع درختان به هزار و ۶۰۳ میلیارد تومان، یعنی ۱۳۵ درصد افزایش در قیاس با دوره قبل، رسیده است.

ادعای معاون زاکانی درباره کاربری دوگانه پارکینگ و پناهگاه از نظر فنی و اجرایی، هم سوالاتی به‌ وجود می‌آورد. مثل اینکه آیا می‌توان فضایی طراحی کرد که هم برای پارک خودرو در شرایط عادی مناسب باشد و هم برای پناه گرفتن در شرایط بحران دارای تمام زیرساخت‌های موردنیاز برای یک پناهگاه واقعی باشد؟

ایجاد سیستم تهویه مستقل، مقاوم‌سازی در برابر حملات، ورودی اضطراری، ذخایر ایمنی و امکانات پزشکی هم از جمله ملزومات پناهگاه‌ها هستند که مشخص نیست فراهم‌ کردن آن‌ها در دل پارکینگ‌ها چقدر ممکن خواهد بود.

اصرار شهردار تهران به ساخت‌وسازهای حداکثری در حریم پارک‌ها و بوستان‌ها هم که با قطع هزاران درخت در چهار سال اخیر همراه بود، این گمانه‌زنی را به وجود آورده که این مدیر نزدیک به علی خامنه‌ای در تلاش است به بهانه پروژه‌های عمرانی، تا حد ممکن امکانات، منابع و اماکن بیشتری در اختیار نهادهای نظامی و امنیتی مانند سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات قرار دهد و به این شکل، به «امنیتی‌تر شدن تهران برای سرکوب اعتراض‌های آتی» کمک کند.

از سوی دیگر، به گفته کارشناسان، تهدید جنگ و حملات اسرائیل تنها بحران بالقوه برای ساکنان تهران نیست. این شهر روی چند گسل بزرگ زلزله قرار دارد و درباره تبعات وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگ در پایتخت ایران بارها هشدار داده‌ شده، با این حال در چند دهه گذشته، هیچ شبکه منسجمی از امکانات برای آمخادگی در برابر زلزله احتمالی در این شهر ایجاد نشده است.